Welke commentaar voor wat?

Mijn tip is. Pak het commentaar dat geschikt is voor wat je op dat moment nodig hebt.

1. Als je snel een overzicht wilt krijgen van de tekst, niet verloren wilt raken in details, geen confessionele mening opgedrongen wilt hebben, en vlug preek ideeën wilt opdoen kijk dan naar (van uitgebreid naar beknopt):

· Paideia: redelijk goedkoop en recent, nog in opbouw

· New Cambridge Bible Commentary: serie die ‘socio-rhetorische’ insteek heeft. Recent werk, met grote namen.

· Abingdon Old Testament Commentary: nieuwe serie in de opbouw

· Abingdon New Testament Commentary: Serie die zo ongeveer nu afgerond is. Minder goede opzet dan de OT evenknie.

· Interpretation: veel oude delen, maar sommige zijn echt heel goed.

· Reading the New Testament: Laagdrempelig, maar met erg goede delen: een kwestie van reviews zoeken en kijken wat de auteurs al eerder (of later) hebben afgeleverd. Maar.. moeilijk leverbaar

· Reading the Old Testament: zelfde verhaal, maar… eveneens moeilijk leverbaar

· Westminster Bible Companion: Laagdrempelig, maar met erg goede delen (Brueggemann op Jesaja!, Limburg op Psalmen: een kwestie van reviews zoeken en kijken wat de auteurs al eerder (of later) hebben afgeleverd.) Soms echt verhelderend!

Als je iets dergelijks zoekt van meer conservatieve snit dan kun je terecht bij de Two Horizons series. Deze is ongeveer even uitgebreid als de Abingdon NT serie als het om commentaar gaat.

2. Als je iets minder snel een overzicht wilt krijgen van de tekst, wat meer details kan verdragen, geen confessionele mening opgedrongen wilt hebben, en het niet zo veilig vindt om zelf de tekst aan te vliegen (zie dit artikel), kijk dan naar (van uitgebreid naar beknopt):

· FOTL (Forms of the Old Testament Literature); erg gedetailleerd op het gebied van redactie en literaire structuur, verder juist beperkt. De bundels wisselen erg in kwaliteit. Sweeney op Jesaja 1-39 is erg goed, maar: voor preken is dit vrij gedetailleerd.

· WBC: ik zou hier niet zo snel aan beginnen. Er zijn bijna altijd betere alternatieven. Voordeel is dat het vaak uitgebreid is. Nadeel is dat daarmee vaak een confessionele agenda gediend wordt. Job op Clines lijkt een monopolie te hebben. Maar… als je dan op Job geld wilt uitgeven pak dan Balentine of anders http://www.bookreviews.org/pdf/8013_8763.pdf. Deze laatste schijnt voor de helft van de prijs direct bij Sheffield besteld te kunnen worden door studenten en docenten. Voor Job is mijn advies nu: koop even niets. Crenshaw is ook best aardig als tijdelijk materiaal, maar duurt lang voordat die binnen is (iets van 18 euro ofzo).

· Smyth & Helwys Bible Commentary: overwegend erg goed, maar: erg duur en moeilijk leverbaar.

· Black’s NT Commentary: oudere serie van wisselende kwaliteit; reviews checken!

· NTL (New Testament Library) en OTL (Old Testament Library): meestal erg goed. Ik vindt alle nieuwe delen eigenlijk wel goed. Mooie mix van beknopt en diepgravend.

· Berit Olam: Deze heeft een sterke focus op de literaire aspecten. De kwaliteit is erg wisselend. Super is M.A. Sweeney (eigenlijk alles van hem is wel goed). Wat je dan mist zijn details over tekstvarianten, etc.

· In deze categorie vallen ook de losse flodders (van uitgebreid naar beknopt):

Goldingay, J., The Message of Isaiah 40-55, t&T Clark, 2005, duur en in conservatieve hoek;

Brueggemann, Exile and Homecoming – A Commentary on Jeremiah, Eerdmans, 1998;

Joyce, P.M., Ezekiel – A Commentary, T&T Clark, 2007.

3. Als je uitgebreid de tekst wilt bestuderen of tegen problemen bent opgelopen; als je tegen details kunt en die weet te‘screenen’; als je iets nieuws wilt leren; als je geen conservatieve mening opgedrongen wilt hebben; als je veel geldt hebt; kijk dan naar:

· Hermeneia: ik kan zo niet bedenken wat er beter is, maar: sommige delen zijn dus gewoon matig, of erg uitgesproken (voorbeeld van het laatste is Baltzer op Deuterojesaja). Bekijk goed reviews, want dit is duur.

· ECC (Eerdmans Critical Commentary): Deze is al een stuk minder bruikbaar dan de Hermeneia. Ik ben wel erg te spreken over Exodus van Dozeman. S. Paul op Jesaja 40-66 is ook uit. Dat zou goed moeten zijn. REVIEWS KIJKEN!!!

- De Anchor Bible: Is uitgebreid, soms te, heeft een paar klappers, maar is ook vaak onbruikbaar of slecht. Dit is gelukkig overwegend een kwestie van leeftijd. Deze serie is door de jaren heen namelijk steeds beter geworden. Wat bruikbaarheid betreft is Hermeneia echter overwegend beter.

· Een goede 'losse flodder' vanuit een stevige evangelicale hoek in deze categorie is C.S. Keener op Johannes en eveneens op Handelingen, al is die laatste nog in wording.

4. Als je op tekstueel niveau alles wilt weten, een uitputtende bibliografie wilt hebben tot op het moment van afronding van het betreffende manuscript, meer vragen wilt krijgen, soms de mogelijke antwoorden uiteengezet wilt hebben op onmogelijke vragen; en echt teveel geldt hebt, of neigt door te slaan in de hobby van de theologie; kijk dan naar:

· ICC (International Critical Commentary), let wel: het is echt goed grondig en gefundeerd, maar voor een preek zelden nodig/nuttig.

Dan heb ik ook nog e.e.a niet genoemd, maar waarom?

Dat zijn:

De NIB commentaren (zijn beknopt en oud en achterhaald door de genoemden)

De NIGTC
De Pillar
De Baker OT
De NICNT en NICOT
De ZEC, en
De Baker NT

Voor de onderste 6 geldt: er zitten echt toppers tussen (die breed gewaardeerd worden) en als je graag vertrouwde stemmen wilt horen en ergens in de Gereformeerde Bond of Pentacostale hoek verkeert, dan kun je deze zeker raadplegen. Ze behandelen overigens erg grondig heel veel discussies en zijn zeker op talen en teksten, erg grondig en gewaardeerd door vriend en vijand.
Het is veilig om voor deze series te kiezen. De vraag is of je vindt dat je als predikant ook in de veiligheid moet blijven, of dat je vindt dat je soms in de wind moet gaan staan, om anderen luwte te kunnen bieden.
 

En wat schaf je nu aan?

Wat vind ik waardevol? Het is een mening:
De nieuwere delen (na 2002)/ oude maar goede delen (voor 2002) van :
Abingdon OT
NCBC
Paideia
Westminster Bible Companion
Smyth & Helwys Bible Commentary
Abingdon NT
Hermeneia
OTL en NTL
De ECC en AB functioneren een beetje als een alternatief voor Hermeneia. Reviews geven uitsluitsel.
De breed gewaardeerde delen van de 6 genoemde conservatieve series.

De meest voordelige oplossing lijkt, om te beginnen met:

Voor OT: OTL delen en Abingdon OT delen of NCBC delen.
Voor NT: NTL delen en Paideia of NCBC of Abingdon NT delen.

Als je daarmee niet uitkomt kun je dan op zoek in de genoemde richtingen (conservatief en/of uitgebreid, dan wel beknopter).

Als je een vraag hebt over een serie die ik niet noem, stel die dan gerust. Ik kan er vaak wel iets over zeggen. Ik kan ook per Bijbelboek wel een mening geven, of over een titel of auteur een mening geven.

De lijn die ik hierboven en in andere artikelen uiteenzet resulteert in een lijst met titels. Deze kunt u hier (start) en  hier (advanced) vinden. Voor alles geldt: lees reviews van wetenschappelijk onderlegde mensen!

BACK: TERUG NAAR OVERZICHT